In oktober 2019 moesten bewoners van de Pompenburgflat, gelegen aan de Pompenburg en Doelstraat, uit de krant vernemen dat hun woongebouw moet plaatsmaken voor een toren van 250 meter. Het plan is onderdeel van de Woonvisie. Actieve bewoners hebben een enquête onder de bewoners gehouden om te peilen wie er tegen sloop is. Meer dan 73 procent van de bewoners hebben een getekende ondersteuningsverklaring voor het behoud van De Pompenburg ingeleverd.
De gemeente, in samenwerking met Havensteder, vastgoedbedrijf RED Company en architectenbureau Powerhouse Company, wil dat de Pompenburgflat plaatsmaakt voor het herontwikkelingsproject ‘RISE’: 1.300 woningen in drie woontorens van ca. 250 meter, 150 meter en 100 meter hoog aan het Hofplein, Coolsingel, Pompenburg, Haagseveer en Doelstraat in Rotterdam. Hiervoor moet naast de Pompenburg ook het Ennia-gebouw (Coolsingel 6) en de Aegon-toren/spiegeltoren (Hofplein 33) worden gesloopt (bekijk hier het plan (pdf)).
De Bewonerscommissie Behoud Pompenburg is in februari 2021 door woningcorporatie Havensteder erkend.
Grootschalige renovatie in 2020
De Bewonerscommissie is tegen sloop van de woningen, die in bouwkundig goede staat verkeren en waar het merendeel van de bewoners heeft aangegeven naar tevredenheid te wonen. De binnentuin is opgeknapt met wandelpaden, verlichting en bankjes. In 2017 is het dak nog vernieuwd en in 2020 heeft er een grootschalige renovatie van 3.2 miljoen euro plaatsgevonden.
De besneeuwde binnentuin van de Pompenburgflat
Het RISE-plan
De huidige 226 sociale huurwoningen in de Pompenburg van woningcorporatie Havensteder zouden herbouwd worden in een van de torens. De nieuwe woningen bestaan uit 2- en 3-kamerwoningen van 50-70 m2. Dat is een stuk kleiner dan de huidige woningen. Bewoners maken zich ook zorgen dat de woningen in RISE duurder zullen worden dan hun huidige woningen.
De sloop en nieuwbouw moet in twee fasen plaatsvinden. Het bouwen van de eerste fase kan niet zonder gedeeltelijke sloop (56 appartementen) van het woningbouwcomplex. Bewoners van deze 56 woningen moeten tijdens fase 1 elders wonen. De bewoners van 170 woningen blijven achter in het half gesloopte complex. Na de sloop van het eerste deel en bouw van twee torens, verhuizen alle bewoners naar een van de nieuwgebouwde torens. Daarna volgt fase 2 van het project. Het overgebleven deel van de Pompenburgflat wordt gesloopt en de derde toren wordt gebouwd.
De volgende stap voor de gemeente was het opstellen van een nota van uitgangspunten met randvoorwaarden waar de ontwikkelaar verplicht rekening mee moet houden. De nota van uitgangspunten is door de gemeenteraad vastgesteld in oktober 2021 (document hier (pdf)).
Voorbarige gesprekken
Havensteder doet bij de bewoners voorkomen alsof de sloop een voldongen feit is, terwijl dat nog niet zo is. Twee sociaal begeleiders die door Havensteder worden gestuurd, voeren 1-op-1 gesprekken met bewoners. Ook is Havensteder al gestart met het participatietraject voor het opstellen van een sociaal plan. De klankbordgroep/bewonersadviesgroep en de Bewonersvereniging Delftse Poort (voor bewoners van De Pompenburg en de Noordmolenwerf-flat) worden betrokken bij de opstelling van het sociaal plan.
Dit is niet alleen voorbarig maar ook misleidend voor bewoners die niet goed op de hoogte zijn van de procedure. Hierdoor ontstaat onnodige onrust en vertrekken er zelfs bewoners voortijdig en laten een lege woning achter die door AdHoc zal worden verhuurd met een tijdelijk contract.
Na 2 jaar enkel beloftes
Een tijdsplan dat volkomen onrealistisch is, gezien de wooncrisis. Ook voor bewoners die maar een keer wensen te verhuizen, deels uit angst voor de zware belasting van het traject. Hoe gaan zij in anderhalf jaar tijd een gelijkwaardige woning in het centrum vinden met het (niet of nauwelijks) bestaande aanbod van sociale woningen?
Van goede behandeling kan er geen sprake zijn, als je de nieuwe sociale woningen na een traject van jaren sloop, puin en geluidsoverlast bij terugkeer van de bewoners nog eens halveert. Hoe kan Havensteder als harde eis garanderen dat we ‘met gelijke huur oversteken’ als uit alle communicatie en overleg het tegendeel blijkt? We horen mooie beloftes. Maar nu, zo’n 2 jaar verder, is dat nog steeds wat we horen: beloftes.
Stand van zaken (juni 2022)
Op 30 maart 2022 deden Recht op de stad en bewonerscommissie Behoud Pompenburg in een gezamenlijke brandbrief aan de gemeente, Havensteder en de directies van Powerhouse Company en Red Company een voorstel voor klimaatneutrale transformatie van het karakteristieke gebouw. Update: In september reageerde wethouder Zeegers op de brandbrief (lees haar brief hier).
Voordat het project werkelijk door kan gaan, moet eerst het bestemmingsplan nog worden gewijzigd waarover de gemeenteraad moet stemmen. Verder is RedCompany nog volop bezig met het uitwerken van het herontwikkelingsplan dat moet voldoen aan alle eisen uit de nota van uitgangspunten en de ingediende moties. Havensteder zelf heeft nog geen officieel besluit tot sloop genomen maar geeft wel aan in hun nieuwsbrief en meetings met betrokken partijen, dat zij resoluut aansturen op de bestaande sloop- en nieuwbouwplannen.
—
Lees ook ons interview met bewoner Helmuth over de plannen voor de Pompenburgflat.
Bijeenkomst bewoners van Pompenburg in reactie op de sloopplannen.
Over De Pompenburg
In 1981 is op de hoek van de Doelstraat en Haagseveer De Pompenburg gebouwd, een complex van geel-betegelde woningwetwoningen van architect Carel Weeber. Het complex is een U-vormig woonblok rond een binnentuin. Op het eerste gezicht lijkt het vanuit de stad een gesloten woonblok, maar het opent op het zuidwesten achter het gebouw. Het bestaat uit 226 sociale huurwoningen, winkelruimten en een parkeergarage. Er zijn 2-, 3-, en 4-kamer maisonnette woningen. Op de tweede verdieping liggen de eerste woningen aan een binnentuin. Lees hier en hier meer over de architectuur van Carel Weeber.
Nieuwsberichten
De Rotterdamse Pompenburgflat moet wijken voor wolkenkrabbers, 10 januari 2023, Follow The Money (Peter Hendriks)
Ondanks de hobbels lijkt de politieke wil zo groot dat bijna niets Rise nog kan stoppen. Te veel partijen hebben er belang bij dat het project slaagt. […]
De gemeente en Red Company hopen dat de sloop van start kan gaan zodra de wijziging van het bestemmingsplan is doorgevoerd. Het lot van de Pompenburg is ondergeschikt gemaakt aan het grote doel. Als de pion die wordt opgeofferd tijdens een schaakspel.
Behoud de Pompenburgflat als beeldbepalend erfgoed van na 1965, 17 november 2022, Vers Beton (architectuurkritiek door architectuurhistoricus Joosje van Geest)
Een gebouw al na 40 jaar slopen is kortom kapitaalvernietiging en bovendien niet bepaald duurzaam. Het is daarom cynisch dat de milieubelastende sloop van Pompenburg en de beide naastliggende kantoorgebouwen onderdeel vormt van de verduurzaming van het Hofplein. Maar wie weet valt het tij nog te keren.
Senioren Helmuth en Juana uit te slopen Pompenburgflat trouwen op het Stadhuis, 2 november 2022, OPEN Rotterdam
De onzekerheid over de toekomst, die de mogelijke sloop van hun geliefde woning in de Pompenburg met zich meebrengt, deed het stel na een relatie van 5 jaar besluiten om met 78 jaar in het huwelijksbootje te stappen.
‘Sloop Pompenburg kost te veel CO2-uitstoot’, 1 april 2022, Dagblad 010
Bewoners Pompenburg willen verdiepingen op hun flat, 22 maart 2022, Dagblad 010
Pompenburgers hangen spandoeken op tegen sloop van hun flat, 30 juli 2021, Havenloods
Bewoners Pompenburgflat protesteren tegen sloopplannen sociale huurwoningen, 29 juli 2021, OPEN Rotterdam
Sociaal en hoger segment mixen op het Hofplein. Kansloos, 25 februari 2021, Dagblad 010
Bewoners Pompenburg in actie tegen sloop: “Geen goede woningen tegen de grond”, 17 februari 2021, OPEN Rotterdam
Havensteder wil met huurders Pompenburg praten, 13 februari 2021, Dagblad 010
Bewoners flat Pompenburg ondanks winters weer in protest tegen sloop, 7 februari 2021, RTV Rijnmond
Bewoners Pompenburg bundelen krachten in strijd tegen sloop: ‘Ik woon er al 19 jaar met veel plezier’, 11 januari 2021, Algemeen Dagblad
,,We hebben een enquête in de flat gedaan. Meer dan 70 procent wil blijven en is voor behoud van de flat. We hebben al een advocaat gesproken en die zegt dat Havensteder ons niet kan dwingen om te verhuizen. Dat is onze wettelijke huurbescherming.’’
Bewoners starten protest tegen sloop flat Pompenburg in Rotterdam, 6 december, 2020, RTV Rijnmond
Enkele tientallen bewoners van de flat Pompenburg bij het Hofplein in Rotterdam zijn zondagmiddag samen met de SP gestart met een protest tegen de bouwplannen van wethouder Kurvers. Zij zijn bang dat hun flat moet wijken voor woontorens die met ‘goedkope bouwmaterialen worden gemaakt en waar een hogere huur gaat gelden’.
“Sloop Pompenburg nog geen gelopen race”, 3 december 2020, Dagblad 010
Bewoners Maaike, Xenia en Marianne van de bewonerscommissie Behoud Pompenburg
