In de serie ‘Wonen in blessuretijd – verhalen van Rotterdammers’ interviewen we bewoners over hun persoonlijke wooncrisis. Deze keer Jan (59) uit Wielewaal.
Toen mijn ouders noodgedwongen moesten stoppen met varen op de binnenvaart en voorgoed aan wal gingen, zijn ze met 11 kinderen in Wielewaal gaan wonen. De laatste twee kinderen zijn in dit huis geboren, waaronder ikzelf als de allerjongste.
Tuindorp Wielewaal was een geweldige wijk om in op te groeien. Er woonden heel veel kinderen. Vanaf het moment dat ik kon lopen speelde ik buiten. Mijn vader was jarenlang vrijwilliger bij de speeltuinvereniging naast ons huis. Daar was ik heel vaak te vinden. Voor de jeugd was er elke woensdag en zaterdag wel iets te doen in de wijk. Er werden allerlei wedstrijden georganiseerd zoals rolschaatsen, wielrennen en rolschaatsijshockey op het basketbalveldje.
Nadat mijn vader was overleden en al mijn broers en zussen het huis uit waren, ben ik bij mijn moeder blijven wonen. Er was genoeg ruimte. Toen zij kleiner ging wonen kon ik in dit huis blijven. Riene trok bij mij in en we kregen drie kinderen. De vader van Riene heeft een jaar bij ons ingewoond, inclusief een half jaar palliatieve zorg.
Mijn dochter is student geneeskunde. Omdat er geen betaalbare woonruimte beschikbaar is, woont zij noodgedwongen antikraak in Wielewaal. Ook mijn jongste zoon is op zoek naar een eigen plekje, maar met de huidige woningnood is dat niet gemakkelijk.
Na jarenlang te hebben gehuurd, kon ik dit huis kopen. Dat deed ik vanuit de gedachte dat ik hier oud zou gaan worden. Voor mij is het wrang dat er vijf jaar later plannen werden gemaakt voor een grootschalige herstructurering van deze wijk.
Er werden inspraaksessies voor de bewoners georganiseerd. Ik had er het volste vertrouwen in dat er naar onze wensen zou worden geluisterd. Wij kregen alle ruimte om onze ideeën te uiten, maar die werden niet opgepakt en kwamen nooit in de plannen terecht. Er werd meebewogen zonder dat er werd meegegaan.
Uiteindelijk kwam het afschuwelijke plan op tafel om de wijk te maken zoals Woonstad en de gemeente dat nu voor ogen staat. De wijk wordt volgepropt met huur- en koopwoningen in het midden- en hoge segment. Het sociale huur- en koopsegment speelt daarin nauwelijks een rol van betekenis. Dat vind ik zo laag.
Ik ben heel erg kwaad geworden. Vanuit die woede ben ik in verzet gekomen, met de vraag of het tij nog kon worden gekeerd. Samen met buurtgenoot Wil de Ben heb ik een eigen nieuwbouwplan bedacht. Daarbij hebben wij de hulp ingeroepen van adviseurs op het gebied van ontwerp, bouw, financiering en recht. De leden van dat expertteam zijn zich zeer betrokken gaan voelen bij de realisatie van ons eigen nieuwbouwplan, omdat zij weten dat het goed en vooruitstrevend is.
Het plan ligt al acht jaar op de plank. Het is uitvoerig beschreven in een bidbook. Recentelijk is er ook een prachtige brochure* gemaakt. Het interessante van ons plan is dat daar vernieuwende concepten als fabrieksmatige prefab-bouw en de zelfsturende wooncoöperatie als beheervorm in zijn doorgevoerd.
De gemeente en de corporatie willen er niet naar kijken. Het enige commentaar dat ons informeel ter ore kwam, is dat het plan onhaalbaar en te duur is. Inmiddels is bekend dat een corporatie in Zeeland een nieuwbouwplan uitrolt dat sterk op het onze lijkt.
Het gaat niet om haalbaarheid. Alles draait om winstmaximalisatie: hoe kun je snel heel veel geld verdienen. Gemeente, corporaties, ontwikkelaars en bouwers vormen een ondoordringbaar bastion. Zij bepalen alles. Terwijl de overheid coöperatieve woonvormen al jaren probeert te stimuleren.
Fabrieksmatige huizenbouw heeft enorm veel voordelen. Bouwbedrijven staan klaar om productiehallen operationeel te maken. Maak een pilotproject van Wielewaal en laat deze wijk een voorbeeld zijn voor heel Nederland. Dan kan het bouwproces heel snel gaan.
“Voorwaarde is natuurlijk wel dat je met elkaar in gesprek gaat en dat de ideeën van bewoners worden meegenomen in de afwegingen.”
Op dit moment is er een schijn-democratie. Bewoners worden buitengesloten. Er is nul inspraak. De gemeente en corporaties maken onderhands geheime afspraken met elkaar en kunnen doen wat ze willen. Leugens regeren. Als die vaak genoeg worden herhaald, kunnen ze doorgaan voor waarheid.
Hoe het met ons verder gaat hangt af van de rechtszaken die de Unie van en voor de Wielewaalers heeft aangespannen tegen de gemeente. Bij definitieve goedkeuring van het bestemmingsplan moet ik hier over anderhalf jaar weg zijn. Als er geen goedkeuring komt, moet iedereen weer aan tafel. Ik weet niet wat dan de vervolgstappen zijn. En dat weet niemand.
Daarnaast zijn wij in cassatie gegaan. Ook daarin moet er nog een uitspraak komen. Er ligt nu wel een onderzoeksrapport over de illegale verkoop van het grondgebied. Gezien de nieuwe woningwet van 2015 had de woningcorporatie de huizen moeten aanbieden aan de bewoners. Dat is niet gebeurd. Gesloopte of deels vernielde woningen kun je niet meer verkopen en dan sta je kennelijk in je recht om de grond voor heel veel geld te verkopen aan een projectontwikkelaar.
Onze advocaat zegt dat ze blijven proberen om onze rechten te verdoezelen. Het zijn de grote jongens met geld en macht die bepalen hoe ze met de bewoners willen omgaan. Daar komt het wel op neer hè. Te gek voor woorden. We leven hier toch niet in Rusland?
Er loopt ook nog een rechtszaak over mijn huis. Ze wilden mij dwingen om te vertrekken. Toen ben ik naar de rechter gestapt. Die mag bepalen wanneer ik moet vertrekken en onder welke voorwaarden dat moet gebeuren.
We hebben hier een hele leuke speeltuin gehad. Het was een ontmoetingsplek voor de hele wijk, waar allerlei activiteiten werden georganiseerd. Op last van de gemeente moest die een jaar geleden sluiten. Dat was tegen de afspraken in, want de speeltuin zou zo lang mogelijk open blijven om de kinderen een veilige speelplaats te bieden, totdat de wijk zou zijn vernieuwd. Daar had de gemeente lak aan. Afspraken werden doodeenvoudig geschonden.
Alle vintage speeltoestellen waren herbruikbaar, maar die zijn zo de shredder in gegaan. Pure cultuur- en kapitaalvernietiging. Dat is echt verschrikkelijk. Die speeltoestellen waren eenvoudig tijdelijk te herplaatsen in de wijk. Na de nieuwbouw hadden we er een prachtige nieuwe speeltuin mee kunnen inrichten.
Bouwhistorisch gezien is mijn huis best bijzonder. Van deze dubbele woonhuizen stonden er vier in de wijk. Ze waren bestemd voor de grootste gezinnen. Dit huis is nu bijna 75 jaar oud. In tegenstelling tot de noodwoningen waar bijna de hele wijk uit bestond, is mijn huis is onderheid en van goede kwaliteit. Bouwtechnisch is het dik in orde en kan het nog vele jaren mee. Dertig jaar achterstallig onderhoud heb ik gedeeltelijk zelf kunnen oplossen.
Toen ik de speeltuinvereniging leidde, besteedde ik zo’n 30 uur per week aan vrijwilligerswerk, soms met uitschieters naar 60 uur, wanneer er meerdaagse festiviteiten werden georganiseerd. Een volledige baan naast mijn vaste baan. Nu steek ik per week zo’n 15 uur in vrijwilligerswerk voor de wijk. Dankbaar werk.
Ik heb veel zorgen en mijn onzekerheid duurt voort. Dat uit zich in allerlei lichamelijke klachten en ik slaap slecht. Toch blijf ik vol goede moed.
* De brochure ‘Laat je leven bloeien in Wielewaal’ staat als download (pdf) op deze website.
© Roland Huguenin april 2021, foto Joke Schot