De startbijeenkomst van ons stadslab over zeggenschap op 11 oktober werd ingeleid door Joke van der Zwaard, mede-initiatiefnemer van Recht op de stad. De tekst werd deze week op Vers Beton gepubliceerd.
Stadsvernieuwing 1.0 is, kennelijk, voor de gemeente de referentie om zeggenschap van bewoners in het woondomein vandaag de dag inhoud en vorm te geven. Laten we daarom eens kijken wat dat vroeger inhield én hoe bewoners de zeggenschap weer zijn kwijtgeraakt. Misschien wordt dan duidelijker wat ervoor nodig is om die zeggenschap terug te veroveren. […]
De zeggenschap van bewoners van die tijd kwam voort uit een combinatie van democratiserings- en emancipatiebewegingen en was ingebed in een levendige sociale en culturele infrastructuur van bestaande en nieuw gecreëerde plekken.
Stadsvernieuwing 1.0 wijkt dus behoorlijk af van de huidige praktijk. Nu is er de mogelijkheid tot inspreken, toen was er sprake van een brede ‘tegenbeweging’. Nu leeft de veronderstelling dat de individuele bewoner/burger die rol wel even kan oppakken, toen ging men uit van de vaststelling dat tegen de kennis en het organisatievermogen van de overheid alleen tegenwicht geboden kon worden als ook de bewoners daarover konden beschikken. Toen leefde het idee dat de kennis en creativiteit die nodig is voor vernieuwing van onderop moest worden ontwikkeld, en feitelijk gerealiseerd werd door een coalitie van bewoners en kritische, betrokken professionals. Nu hebben we een uitgekleed overheidsapparaat en middenveld waarin de kennis en de vaardigheden voor zo’n samenwerking niet meer bestaan. […]
Maar er is goed nieuws. De kritiek van de evaluatiecommissie NPRZ is tegelijkertijd een teken dat er een tegenbeweging aan het ontstaan is. Zonder het luidruchtige protest van de Tweebossers, opgewekt door de straatvergaderingen van Menno Janssen, de door Agnes Verweij gearrangeerde ontmoeting van de Tweebossers (en Wielewalers) met Leilani Farha rapporteur Huisvesting van de Verenigde Natie en de spandoeken van Cultural Workers United. De persoonlijke aandacht en morele steun van Recht op de Stad en De Woonopstand, het spreekuur van de Bond Precair Wonen voor de tijdelijke bewoners, de expositie met foto’s en persoonlijke verhalen van Joke Schot & Roland Huguenin, het theaterstuk ‘Dit is de Tweebosbuurt’ van Joost Roskam van het Rotterdams Wijktheater, de WORM-radio-uitzendingen van Fucking Good Art, artikelen in Vers Beton, een afscheidsdag met concerten, animaties, spoken word en een stille tocht. Zonder al deze vormen van activisme, doordenken en solidariteit, én de publiciteit die dit opleverde, had de evaluatiecommissie NPRZ de zeggenschapskwestie waarschijnlijk over het hoofd gezien.
Ik denk daarom dat we kunnen vaststellen dat er een beweging en een taal aan het ontstaan is die het systematisch negeren van de stem, de belangen en gevoelens van bewoners heeft doorbroken. Een taal die percentages vervangen door gezichten en namen. […]
Stadsvernieuwing 2.0 zou niet alleen ruimte moeten bieden voor meepraten, maar ook voor tegenspraak. Niet alleen over uitvoeringskwesties, ook over de uitgangspunten. Bijvoorbeeld over de rol van de ontwikkelaars, en over dat hardnekkige balans-idee dat nu door minister De Jonge met zijn 30% sociale woningbouwregeling regionaal wordt uitgerold.
Voor het maken van een sociaal statuut zijn de eerste stappen gezet, maar als het gaat om de voorwaarden zitten we nog vast in oud beleid. Dat moet veranderen.
Lees de hele tekst hier.
Foto: Joke Schot