Op 25 februari lanceert Recht op de stad de Kieswijzer met 16 stellingen over woonbeleid. Rotterdammers kunnen de Kieswijzer online invullen (rechtopdestad.nl/kieswijzer) om hun eigen mening te vergelijken met de standpunten van politieke partijen. Op de website zijn de standpunten ook visueel gepresenteerd om de partijen makkelijk te kunnen vergelijken.
Uit de Kieswijzer blijkt dat 13 partijen de Woonvisie willen herzien. Met betrekking tot zeggenschap zeggen 11 partijen het eens te zijn dat er bij sloopplannen een draagvlakmeting onder bewoners moet worden uitgevoerd (dat gebeurt nu alleen bij renovatie) en 12 partijen vinden dat bewoners ondersteund moeten worden door een onafhankelijke organisatie. Ook zijn 13 partijen het ermee eens dat de Rotterdamwet discrimineert en niet langer in Rotterdam moet worden ingezet.
Van de 20 partijen die meedoen met de lokale verkiezing, hebben er 17 meegewerkt aan de Kieswijzer. Leefbaar Rotterdam liet weten niet mee te willen doen. Van FvD en Wij Kleurrijk Rotterdam kregen we geen reactie.
Recht op de stad heeft de Kieswijzer gemaakt om Rotterdammers te informeren en helpen bij hun keuze voor een politieke partij voor de gemeenteraadsverkiezingen op 14, 15 en 16 maart. Wonen is een van de belangrijkste onderwerpen voor de gemeenteraadsverkiezingen. Zeker in Rotterdam, waar de Woonvisie, het gebrek aan zeggenschap voor bewoners en controversiële maatregelen zoals de Rotterdamwet al jaren voor discussie en onvrede zorgen.
De 16 stellingen zijn gebaseerd op het ‘betere plan voor wonen in Rotterdam’ dat Recht op de stad presenteerde in maart 2021. Recht op de stad is een initiatief van bewonersgroepen en betrokken Rotterdammers voor een beter en eerlijker woonbeleid.
De komende weken staat Recht op de stad op verschillende markten in de stad om de Kieswijzer onder de aandacht te brengen en met Rotterdammers in gesprek te gaan over de verkiezingen.
maandag 21 februari | 19:30 – 21:00 | Gemaal op Zuid | inloop vanaf 19:15 | vrije toegang
De wijk is aan zet. Leden van de bestaande Wijkraad Afrikaanderwijk en nieuwe kandidaten, gaan met elkaar in gesprek over het vertegenwoordigen van hun wijk. Via de wijkraad kunnen bewoners, organisaties en ondernemers bij de gemeente aandacht vragen voor dingen die zij belangrijk vinden, zoals wonen, integratie, groen, welzijn, bereikbaarheid, veiligheid op straat en tal van andere onderwerpen. De Afrikaanderwijk is divers. Hoe leven tientallen nationaliteiten daar met elkaar samen en hoe krijgen zeven wijkraadsleden grip op die samenleving? En minstens zo belangrijk: hoe en welke contacten kunnen tot stand worden gebracht tussen de al aanwezige bewoners en de nieuwkomers? Wat doet die wijkraad? Kunnen zij onderwerpen bij de gemeente agenderen? Hebben zij invloed, zijn zij gelijkwaardige gesprekspartners of zijn zij een spreekbuis van de gemeente. Hoe legt de wijkraad contact met de buurt en hoe betrekken zij bewoners bij de wijkraad? Kortom: een wereldbaan. Kom luisteren en meepraten over de ideeën en strategieën van 19 kandidaat-wijkraadsleden.
SPREKERS Inleiding en presentatie van deze avond wordt gedaan door Agnes Verweij (journalist en vertegenwoordiger van Recht op de stad).
Aanvullende informatie wordt spoedig bekend gemaakt.
INTERMEZZO De avond wordt muzikaal omlijst door de Rotterdamse zangeres Lena Evora en pianist/gitarist Toy Vieira, beiden afkomstig uit Kaapverdië. Zij verbinden verhalende poëzie met ritmisch avontuur.
Naast een stem voor de gemeenteraad brengen de Rotterdammers voor het eerst ook een stem uit op hun favoriete wijkraadslid. Op hun favoriete wat? Precies! Daarom organiseert ArminiusStemmen in de stad: De wijk aan zet? onderdeel van een programmareeks over invloed en zeggenschap van Rotterdammers rondom de Gemeenteraadsverkiezingen van 2022. Dinsdag 8 maart 2022 | 20:00 | tickets via de link
KIJKEN en TERUGKIJKEN Deze gespreksavond is live te volgen via YouTube en kan na de uitzending worden teruggekeken.
Deze avond is onderdeel van de Expositie ‘Uitgedoofd en Ontzield’, door Joke Schot en Roland Huguenin samengesteld en ontwikkeld voor de Afrikaanderwijk Coöperatie in het Gemaal op Zuid.
Gespreksavond over burgers, democratie en de rechtsstaat
zaterdag 12 maart 2022 | Gemaal op Zuid | 20:00 tot 21:45 | inloop 19:45 | vrije toegang
Wonen is toch net zo vanzelfsprekend als voeding, kleding, zorg en onderwijs? De huidige wooncrisis laat zien dat dat niet zo is. Belegging en sloop hebben de woningvoorraad onder druk gezet. De gemeente Rotterdam sloopt sociale huurwoningen, omdat er te veel mensen in de stad zouden wonen die te weinig zouden verdienen en maatschappelijke problemen zouden kunnen veroorzaken.
Neoliberale politiek heeft de volkshuisvesting veranderd in een woningmarkt. Het Nationaal Programma Rotterdam Zuid (gentrificatiebeleid) en de Rotterdamwet doen daar een schepje bovenop. Of je een woning kunt vinden hangt af van je inkomen en van wie je bent.
Woningcorporaties waren bijna tien jaar lang gebonden aan de verhuurdersheffing, boden nauwelijks weerstand tegen het gemeentelijke beleid en verzaken steeds vaker hun zorgtaken ten behoeve van hun klanten, behoud van sociale cohesie in de wijken en hun eigen bezit.
Gewone mensen verliezen hun vertrouwen in de politiek, omdat zij door de commercie en de wet- en regelgeving in de marge van de samenleving worden gedrukt, en de strijd voor hun woonrecht steeds vaker vruchteloos zien eindigen in de rechtbank.
Hoe functioneert onze samenleving; is die nog wel rechtvaardig en wat kunnen we doen om onszelf te behoeden voor een harde tweedeling?
Deze avond is onderdeel van de Expositie ‘Uitgedoofd en Ontzield’, door Joke Schot en Roland Huguenin samengesteld en ontwikkeld voor de Afrikaanderwijk Coöperatie in het Gemaal op Zuid. Mede mogelijk gemaakt door Gemeente Rotterdam.
SPREKERS Inleiding en presentatie van deze avond wordt gedaan door Olivier van Nooten (journalist, docent, muzikant, rapper en dichter)
Rogier Scheltes werkt sinds 2001 bij Advokatenkollektief Rotterdam als advocaat. Hij is gespecialiseerd in woonrecht en arbeidsrecht. In die zaken staat hij uitsluitend huurders en werknemers bij. Hij is aangesloten bij de landelijke Vereniging Huurrecht Advocaten, Vereniging Rotterdamse Arbeidsrecht Advocaten en Vereniging voor Arbeidsrecht. Daarnaast is hij bestuurslid van de Vereniging van Sociaal Advocaten Nederland. Rogier vervangt Rosa Beets is jurist bij het Public Interest Litigation Project (PILP). Wegens corona moest zij afzeggen.
Ellen Verkoelen, is fractievoorzitter en hét gezicht van 50plus, dat met één zetel is vertegenwoordigd in de gemeenteraad van Rotterdam. Jaap Rozema is burgerlid in de gemeenteraad van Rotterdam en beleidsmedewerker Stichting Ondersteuning gemeenteraadsfractie Partij voor de Dieren. Beide politici verzetten zich tegen gentrificatie en sloop. Zij doen een appel op het collectieve gezonde verstand.
Lila Athanasiadou is architect, docent Social Practices bij Willem de Kooning, mede-initiatiefnemer van de Anti-Gentrification School en activist. Zij ondersteunt de activiteiten van Recht op de stad. Lila vervangt Mustapha Eaisaouiyen die bekend is geworden als de activistische bewoner uit de Tweebosbuurt, die nu actief is als beleidsmedewerker bij de Socialistische partij. Ook hij moest afzeggen wegens corona.
REAZIONE De avond wordt muzikaal omlijst door de Rotterdamse gitarist Jorrit Westerhof, die zich beweegt op het snijvlak van abstracte jazz, improvisatie en avant-garde.
Veel mensen realiseren zich niet dat tijdens het bombardement van 14 mei 1940 ook een groot deel van Kralingen is verwoest. In tegenstelling tot het centrum werd hier in de wederopbouw wel veel woningbouw gerealiseerd.
Kralingen staat op dit moment centraal bij Platform Wederopbouw Rotterdam. Op de website staan artikelen over verschillende wederopbouwprojecten in Kralingen. Binnenkort verschijnen ook persoonlijke verhalen. Houd het programma op de website in de gaten.
Parallel aan de expositie worden enkele rondleidingen en lezingen georganiseerd. De eerste lezing zal gehouden worden in Galerie Kralingen (‘s-Lands Werf 121) op zondag 13 februari om 15:00 uur, waar oud-stedenbouwkundige Elizabeth Poot (1945) vertelt over de stedenbouwkundige ingrepen door de jaren heen en de kwaliteit van de woonblokken in het westelijk deel van Kralingen. Zij was gaf leiding aan diverse renovatieprojecten. Na afloop is er ruimte voor discussie. Deelname aan de lezing kost 3 euro, ter plaatse te voldoen. U kunt zich opgeven door te mailen naar [email protected] onder vermelding van: lezing 13 februari.
Er is na afloop gelegenheid om de tentoonstelling te bekijken en een drankje te bestellen.
Donderdag 20 januari werd vanuit het Keilepand het nieuwe boek van Arie Lengkeek (mede-initiatiefnemer van Recht op de stad) en Peter Kuenzli gelanceerd, operatie wooncoöperatie. Kijk de boeklancering hier terug.
Met onder meer Francesco Veenstra (Rijksbouwmeester), Leonie Andriesse (Expert Wonen, Gemeente Rotterdam), Aart Cooiman (Sectorspecialist Bouw & Vastgoed, Rabobank) en Walter de Boer (bestuursvoorzitter Bouwfonds Property Development / BPD) en moderator Frans Soeterbroek.
Wonen is een grondrecht, geen handelswaar. De oplossingen voor het gebrek aan betaalbare woningen die markt en politiek voorstellen, pakken de symptomen aan, maar bieden geen structurele vernieuwing. Burgers kunnen ook zelf vormgeven aan andere, gezamenlijke manieren van wonen.
operatie wooncoöperatie stelt de gemeenschapseconomie centraal en positioneert de ‘wooncoöperatie’ als een derde alternatief tussen huur en koop. Het vertelt de geschiedenis van ons wonen; waarom de coöperatie uit beeld verdween en hoe de wooncrisis tot stand kwam.
Het boek documenteert tien bijzondere coöperatieve projecten en legt uit hoe dit soort projecten alleen kan ontstaan door bewuste keuzes vanuit het lokale bestuur. Het werkt toe naar een optimistisch, offensief, toepasbaar en haalbaar voorstel: uit de wooncrisis door gemeenschappelijk bezit.
Uitnodiging online bijeenkomst over het sociaal statuut in Rotterdam voor huurders van Vestia, Woonbron, Woonstad, Havensteder en SOR.
Woensdag 19 januari 19.15 – 20.00 uur via Zoom. Geef je op door te mailen naar je huurdersorganisatie.
[onderstaande uitnodiging is verstuurd door het GOH]
De gezamenlijke huurdersorganisaties uit Rotterdam (het GOH), woningbouwcorporaties en de gemeente Rotterdam zijn samen bezig met het opstellen van een Rotterdams sociaal statuut. Aanleiding is de manier waarop sloopprojecten in o.a. de Tweebosbuurt en Fazantstraat zijn aangepakt. Dat moet anders. Rechten en plichten van huurders, maar ook van corporaties en de gemeente moeten in alle gevallen gelijk zijn. Want dat kan nu per woningcorporatie verschillen. In een sociaal statuut schrijf je op wat voor iedereen in Rotterdam geldt. In andere gemeenten bestaat al een sociaal statuut.
Op dit moment praten we over de hoofdlijnen van een sociaal statuut. Daarbij staan de volgende vragen centraal:
Welke ingrepen in en aan de woningen gaan binnen het sociaal statuut vallen?
Hoe zit het met het recht op terugkeer bij sloop en renovatie?
Vanaf welk moment worden bewoners in het gehele proces meegenomen?
Onafhankelijke bewonersondersteuning, hoe gaat dat vorm gegeven worden en ingezet?
Eind januari willen we het eens zijn over deze vier hoofdpunten. Daarna gaan we verder aan de slag met de nadere invulling van deze uitgangspunten, oftewel het Rotterdamse sociaal statuut.
Op 19 januari willen we graag van huurders horen wat zij hiervan vinden en of we nog hoofdpunten/uitgangspunten vergeten zijn.
Die input nemen we dan mee in de verdere overleggen met de gemeente Rotterdam en de corporaties. Later in het jaar zullen we nog één of meerdere keren gezamenlijke bijeenkomsten organiseren over de nadere invulling van het sociaal statuut.
—
Noot van Recht op de stad: Afgelopen zomer omarmde wethouder Bas Kurvers ons voorstel voor een stedelijk Sociaal Statuut waarin de positie en rechten van huurders bij sloop- en renovatieplannen worden vastgelegd. Momenteel wordt er overlegd met de huurdersorganisaties van de vijf grote woningcorporaties over het vormgeven van het sociaal statuut. Ons streven is dat in het sociaal statuut ook de rechten van andere bewoners die te maken krijgen met herstructureringsplannen – particuliere en tijdelijke huurders en eigenaar-bewoners – worden vastgelegd. Lees hier meer.
In de week van 17 januari verschijnt het boek operatie wooncoöperatie – uit de wooncrisis door gemeenschappelijk bezit, geschreven door Arie Lengkeek en Peter Kuenzli. Arie en Peter richtten in 2017 Het Rotterdams Woongenootschap op, Arie is daarnaast ook mede-initiatiefnemer van Recht op de stad.
Het boek wordt op 20 januari online gepresenteerd via een livestream van AIR vanuit het Keilepand te Rotterdam. (stel een herinnering in)
In de serie ‘Wonen in blessuretijd – verhalen van Rotterdammers’ vertellen bewoners over hun persoonlijke wooncrisis. Deze keer het verhaal van Gerard (83) uit de De la Reystraat in de Tweebosbuurt.
Gerard is geboren in de Johannes Brandstraat. In zijn eerste levensjaar verhuisden zijn ouders naar de De la Reystraat, even verderop. Daar is hij altijd blijven wonen. Tijdens de renovatie in 1987 schoof hij door naar een woning aan de overkant die al was opgeleverd. “Aan mijn woning mankeert niets. Er is wat achterstallig onderhoud, als gevolg van opzettelijke verwaarlozing, maar deze woningen kunnen nog jaren mee.”
De De la Reystraat ligt tussen de Pretorialaan en de Putselaan en is zo’n 500 meter lang. Het laatste gedeelte van de straat, huisnummers 74 tot 110, is aan beide zijden bebouwd met gesloten bouwblokken. De honderd jaar geleden gebouwde portiekwoningen werden in 1987 grondig gerenoveerd. Dit jaar is de oneven zijde opnieuw ‘cosmetisch’ gerenoveerd. De even zijde zal binnenkort worden gesloopt en vervangen door dure koopwoningen.
Het oude politiebureau op het Afrikaanderplein was in de oorlog een gaarkeuken. Daar werkte toen een oom van me. Af en toe kregen we een extra schepje bietenpulp van hem. Tijdens de hongerwinter raakte ik verzwakt. Na de oorlog ging ik naar het Bio-Vacantieoord om aan te sterken.
Mijn vader was een gezonde, vrolijke vent met een weelderige haardos. In de oorlog werd hij weggevoerd naar Duitsland, waar hij te werk werd gesteld in een locomotieffabriek van Henschel in Kassel. Die fabriek werd veelvuldig gebombardeerd door geallieerde vliegtuigen. Vele dwangarbeiders vonden daar de dood. Als ze zich na zo’n aanslag weer naar buiten waagden, zagen ze de uiteengereten lijken in de bomen hangen. Als voeding kregen ze soep gemaakt van wat snippers kool waarin een druppeltje vet dreef. Tandeloos en kaal keerde hij na vier jaar terug naar huis. Ik herkende hem niet meer. Als jochie begreep ik dat niet goed. Op zijn sterfbed heeft hij deze gruwelijke ervaringen aan mij verteld. In 1971 is hij overleden.
Mijn oudere broer Piet werd in 1946 op 21-jarige leeftijd uitgezonden naar Nederlands Indië, om deel te nemen aan de politionele acties. Hij was getalenteerd, speelde in een bandje en kon prachtig tekenen met Oost-Indische inkt. Na zijn terugkomst zou hij naar de tekenacademie gaan. In mijn huis hangen enkele van zijn pentekeningen aan de wand. Hij zat als chauffeur bij de aan- en afvoertroepen en liet zijn leven in een hinderlaag. Toen hij voor patrouille rondreed in een jeep, maakte een over de weg gespannen staalkabel wreed een einde aan zijn dromen. Mijn ouders kregen het bericht op mijn moeders verjaardag. “Hadden ze mij maar genomen. Ik heb toch niets meer te verliezen” zei mijn vader toen. Mijn ouders waren gebroken. Piet liet twee kinderen na en ligt begraven in Batavia.
Na de oorlog was de buurt één grote clan. Iedereen hielp elkaar. Zomers zaten we vaak lekker op het stoepje met elkaar te kletsen. Om de beurt zetten buren koffie voor elkaar. Op Koninginnedag was de buurt versierd met vlaggetjes en er werd volop gevlagd en gefeest. Op straat stonden lange tafels met hapjes en drankjes. Overal klonk muziek en werd er gedanst.
Mijn zus is een jaar ouder. Ook zij is een ouwe taaie en ze maakt nog vaak buitenlandse vakantiereizen. Af en toe komt ze samen met haar dochter naar de botanische tuin.
Ik ben bij mijn moeder blijven wonen. Toen ze blind werd heb ik haar jarenlang verzorgd tot ze in 1981 overleed. Na haar overlijden heb ik de woning opgeknapt en gemoderniseerd. Daar had ik al zo’n 10.000 gulden aan uitgegeven en ik zou gaan beginnen aan het aanleggen van cv, toen het bericht kwam dat er een renovatie op handen was. Mijn eigen verbouwingen werden goedgekeurd en daar kreeg in 8.000 gulden voor terug. Heel netjes.
Een huwelijksleven heb ik nooit gehad. Door de jaren heen had ik wel verschillende relaties. De eerste was met een buurmeisje. Zij was aan heroïne verslaafd. Uiteindelijk gaf dat veel narigheid en problemen. Ze is allang overleden. Daarna had ik een relatie met een overbuurvrouw. Ook zij is niet oud geworden. Mijn voorlaatste vriendin bleek op mijn geld uit te zijn, dus die relatie moest ik afbreken. Mijn huidige vriendin, een Antilliaanse, ken ik via de botanische tuin. Zij is een heel stuk jonger dan ik, en dat gaat goed. Haar kinderen wonen nog thuis. We zijn alweer vijf jaar bevriend en we zien elkaar regelmatig.
Ik was één van de eersten die corona opliep. Weinig last van gehad. Na een week kwam de huisarts langs om te informeren hoe het ging. Als het met u net zo goed gaat als met mij, dan heeft u niets te klagen.
Ik heb een opgeruimd karakter en ben heel flexibel. Dat moet ook wel. Als je gaat zitten janken wanneer alles om je heen is weggevallen, schiet het niet op. Het heeft geen zin om te gaan zitten somberen. Uiteindelijk moet je je problemen toch zelf oplossen.
Na school heb ik zes jaar voor de gemeente gewerkt en kreeg toen ook een hoveniersopleiding. Op mijn negentiende hield ik dat voor gezien. Toen ben ik op de avond-tekenschool opgeleid tot plaatbankwerker en was ik lange tijd werkzaam als isolatieplaatwerker. Mijn vader was radiomonteur. Dat vak heeft hij ook aan mij geleerd, want ik was goed in schema’s lezen. Zodoende ben ik een tijd radio- en tv-monteur geweest, nadat ik door een kennis werd gevraagd om in te vallen als storingsmonteur. Daarnaast was ik ook nog timmerman en metselaar.
Sinds ik rond mijn veertigste een medicijnvergiftiging had, gebruik ik geen medicijnen meer. Dertig jaar had ik last van zware migraine-aanvallen. Binnen zitten is niets voor mij. In de buitendienst ging het veel beter. Ik heb nooit gerookt of gedronken. Sinds ik vegetariër ben, voel ik me zo gezond als het maar kan zijn. Ik mankeer nooit wat.
Na de renovatie in 1987, was dit een schitterende buurt met prachtige woningen. Daarna is er nauwelijks iets aan onderhoud gedaan. Vestia heeft de boel hier opzettelijk laten verpauperen. In 35 jaar tijd is de achterkant zeggen en schrijven één keer geschilderd, de straatkant twee keer en het trappenhuis is een keer opnieuw gedaan, inclusief vernieuwing van het vloerzeil. Als er dingen kapot gaan, repareer of vervang ik dat zelf. Aan de achterkant heb ik een wijds uitzicht. Op het enorme binnenterrein groeit en bloeit er van alles in moestuintjes, maar het terrein is ook zwaar in verval geraakt. Er is nooit enig toezicht geweest. Het is eeuwig zonde dat ze die hele buurt hebben laten verhabbezakken. Dat was helemaal niet nodig geweest. Aan mijn woning mankeert niets. Deze woningen kunnen nog jaren mee.
Ik woon in een grandioos huis in een rustige buurt. Mijn huis is goed geïsoleerd, waardoor ik hele lage stookkosten heb. Aan mijn kant van de straat zijn de woningen bij de renovatie luxueuzer opgeknapt. Toen de woningen aan de overkant een jaar later werden aangepakt, moest het goedkoper. De oneven zijde is dit jaar opnieuw ‘cosmetisch’ gerenoveerd. Op het oog lijken dit nu nieuwe woningen, maar schijn bedriegt: op de oorspronkelijke gevels is een laag isolatiemateriaal geplakt, die is afgedekt met een laag steenstrips. Het stelt niet veel voor. De entrees zijn nu voorzien van een glazen pui. Inpandig zijn de woningen nauwelijks vernieuwd. Hier en daar zijn nieuwe keukens geplaatst of nieuwe betegeling in de badkamers. Dat is het wel zo’n beetje. De woningen aan mijn kant van de straat voldoen niet meer aan de eisen van deze tijd. Toch zijn het allemaal precies dezelfde huizen, die in 1921 werden gebouwd. Dat is gek.
Ik ben altijd omgegaan met mensen in de buurt en ben nog altijd actief in de wijk. Bijna iedereen kent me. Eerst had ik vooral Hollandse kennissen. Na de renovatie kwamen er veel mensen in de straat wonen met een migratie-achtergrond. Die mensen hebben niets met Koninginnedag, maar ik kon prima met ze opschieten en had er leuke buren aan. We waren en bleven allemaal aan elkaar gehecht in deze buurt. Ik had goed contact met mijn Turkse buren, die 45 jaar naast mij hebben gewoond. Als het nodig was, repareerde ik hun tv. De buurvrouw maakte vaak de heerlijkste hapjes voor mij.
Het mooie aan deze wijk is de samenhang van alle nationaliteiten en dat je wat van elkaar kan leren. Dat zie je ook op de Nelson Mandela school, waar kinderen van alle nationaliteiten zonder ruzie met elkaar spelen. Ik wou dat alle mensen zo waren. Dat ga je toch niet kapot maken, terwijl er al zoveel discriminatie is in de wereld.
De meeste bewoners zijn eruit getreiterd. De advocaat van Vestia zegt natuurlijk dat dat niet waar is. Mijn buurman kwam huilend naar me toe en vertelde dat ze hem zo onder druk hadden gezet, dat hij was gezwicht en er toen maar mee had ingestemd om te verhuizen. Dat had hij nooit moeten doen, want hij stond in zijn recht. Er waren 17 bewoners die van de rechter niet uit hun huis mochten worden gezet.
Ik ben de allerlaatste oorspronkelijke bewoner. Vestia kent mijn standpunt. Ik werk niet met ze mee. Je zult toch een keer moeten verhuizen, zeggen ze dan. Naar de Zuiderbegraafplaats ja, maar daar wacht ik nog een paar jaartjes mee, als je het niet erg vindt.
Ik ben nu zo’n 34 jaar vrijwilliger. Mijn leven is er mee verbonden, kun je wel zeggen. Vanaf 1987 werk ik in de Botanische tuin Afrikaanderwijk, waar ik de plantjes zaai, verspeen en opkweek. Omdat de tuinman was overleden zou ik een paar daagjes komen helpen, maar ik zit er nog steeds. Deze mooie tuin is een rustpunt voor de vele bezoekers. Je hoort hier niets van het verkeer en waant je in de natuur. Sinds vorig jaar doe ik mee met Stadstrainers. Toen was het thema contact tussen ouderen en jongeren. Ik liep met schoolkinderen door de buurt en vertelde verhalen over vroeger. Dit jaar worden de ouwetjes onder elkaar, in beeld gebracht. We gaan met een tablet op stap om foto’s te maken en daar worden later teksten bij gemaakt. Toen ik 25 jaar bij de gemeente in dienst was als vrijwilliger, ontving ik uit handen van burgemeester Aboutaleb een Erasmusspeld voor trouwe dienst.
Ik ben heel erg praktisch ingesteld en koop bijna nooit nieuwe spullen. Dat hoeft ook niet. Meestal krijg ik wat ik nodig heb, of ik vind het afgedankt op straat. De meeste kapotte spullen kan ik zelf repareren. Soms maak ik zelf wat ik nodig heb. Aan kinderen maken ben ik nooit begonnen. Veel stiefkinderen heb ik wel.
Ik ben volledig aan deze wijk gebonden en bewaar dus positieve en negatieve herinneringen aan mijn buurt. Ik ben nog 100% gezond en wil tot de laatste snik in de botanische tuin blijven werken. Tot de heer mij tot zich neemt, bij wijze van spreken, maar daar heb ik geen haast mee. Ik zie nog voldoende perspectief.
Op 30 november publiceerde het gerechtshof in Den Haag haar uitspraak met betrekking tot het door woningcorporatie Vestia ingestelde hoger beroep tegen één van de laatste nog zittende bewoners in de door haar geteisterde* Tweebosbuurt. Opnieuw rechtdoende is bepaald dat de huurovereenkomst tussen Vestia en Gerard Bijlsma (84) zal eindigen op 1 maart 2022. Uiterlijk op die datum moet dhr. Bijlsma zijn huis ontruimen. Ook is hij veroordeeld in de kosten van het geding in eerste aanleg en in hoger beroep. Daarmee is het tussen partijen gewezen vonnis van de kantonrechter in de rechtbank Rotterdam d.d. 10 januari 2020 vernietigd.
beschouwing door Roland Huguenin
Conclusie en motivatie gerechtshof Volgens het gerechtshof heeft Vestia zich terecht op ‘dringend eigen gebruik’ beroepen. Het hof zal daarom bepalen dat de huurovereenkomst met dhr. Bijlsma eindigt. De datum van 1 januari 2020 die in de inleidende dagvaarding wordt genoemd is inmiddels verstreken. Vestia heeft in hoger beroep gesteld dat zij, om de korting op de verhuurderheffing te verkrijgen, bij voorkeur op 1 januari 2022, maar uiterlijk op 1 februari 2022, de woning tot haar beschikking moet hebben. Het hof is van oordeel dat het redelijk en passend is dat dhr. Bijlsma ongeveer drie maanden de tijd heeft na dit arrest om zijn woning te ontruimen. Dhr. Bijlsma zal daarom worden veroordeeld de woning te ontruimen op uiterlijk 1 maart 2022. Hij wordt in het ongelijk gesteld zodat het hof hem zal veroordelen in de kosten van het geding in eerste aanleg en in hoger beroep. Hiermee is een bedrag gemoeid van € 4.930,02.
In haar beoordeling van het hoger beroep is het hof uitgegaan van de volgende feiten. Vestia is een toegelaten instelling als bedoeld in artikel 19 van de Woningwet. Dhr. Bijlsma huurt sinds 17 november 1987 van Vestia een woning gelegen in de Tweebosbuurt.
In maart 2010 heeft de toenmalig minister van VROM/WWI aan oud-minister Wim Deetman en voormalig burgemeester Jan Mans gevraagd een advies uit te brengen over de problematiek op Rotterdam-Zuid. Het verzoek aan Deetman en Mans was het volgende: ‘Maak een analyse van de bijzondere situatie op Zuid en de aangrijpingspunten voor interventies en strategiebepaling. Het gaat om een integraal onderzoek waarbij het uitgangspunt is dat de problematiek wordt gekeerd door middel van een samenhangende systeemaanpak.’
In februari 2011 is het Eindadvies van Deetman en Mans over aanpak van Rotterdam-Zuid uitgebracht. Het rapport heet: ‘Kwaliteitssprong Zuid: ontwikkeling vanuit kracht’. In het advies is onder meer opgenomen (pagina 7): ‘Zuid kent een omvangrijke stapeling van sociaal-economische problemen in het zwakste deel van de woningmarkt in Nederland. Deze stapeling van problemen is qua omvang en intensiteit ongekend op Nederlandse schaal.’ In het advies is verder opgenomen dat onder meer de deelgemeente Feijenoord laag scoort op de veiligheidsindex.
Ten aanzien van de woningvoorraad staat in het advies (pagina 8): `Er zijn aanzienlijke problemen op Zuid. Er is sprake van een zeer omvangrijke, kwetsbare, gestapelde woningvoorraad en de omvang en/of de kwaliteit van de buitenruimte laat op veel plaatsen te wensen over. In verschillende wijken wonen gezinnen in (te) kleine en verouderde woningen. (…).’
Het advies heeft betrekking op drie pijlers: A. Talentontwikkeling B. Economische versterking C. Fysieke kwaliteitsverbetering Het rapport onderscheidt binnen die pijlers de volgende acht prioriteiten: 1. Wegwerken taalachterstanden 2. Ontwikkelen doorlopende leerlijnen 3. Ontwikkelen ‘soft skills’ beroepsbevolking 4. Stimuleren bedrijvigheid in de wijk 5. Concretiseren nieuwe economische dragers 6. Onderhouden basisniveau ‘schoon, heel en veilig’ 7. Verbeteren kwaliteit particulier woningbezit 8. Herstructurering deel van de particuliere woningvoorraad Ten aanzien van pijler C is in het rapport opgenomen (pagina 18) dat in de wijken Oud-Charlois, Tarwewijk en Carnisse, de wijken met veel particulier bezit, de belangrijkste fysieke verbeteropgaven voor Zuid liggen. Volgens het advies van Deetman en Mans was het echter ook noodzakelijk dat corporaties en de gemeente Rotterdam op korte termijn zouden inventariseren wat ‘de opgave’ is in de andere wijken op Zuid (pagina 20).
Duiding en commentaar Het rapport van Deetman en Mans is de blauwdruk van het Nationaal Programma Rotterdam Zuid, het beleidsplan waarmee de gemeente, geruggesteund door het rijk, de complexe sociaal-maatschappelijke problematiek op Zuid wil bestrijden. Het is lovenswaardig dat de gemeente zich inspant om haar achterstanden in monitoring, beheer en onderhoud van achterstandswijken gelegen op de zuidoever van de Maas, serieus te nemen en op te lossen. De manier waarop dit programma wordt geïnterpreteerd en uitgerold, wereldvreemd en rigide, is onthutsend.
Zuid kent nog steeds een opeenstapeling van achterstanden en daaruit voortkomende problemen. Het welvaartsniveau van een zeer aanzienlijke groep burgers is er schrijnend laag. Op zich is de wooncrisis niet veroorzaakt door de volkshuisvestingsproblematiek op Zuid. Wel kan worden vastgesteld dat het recht op huisvesting, een grondrecht, is opgeofferd ten bate van de vastgoedmarkt. Daardoor is wonen niet langer een grondrecht en daarmee een eerste levensbehoefte, maar verworden een bijverschijnsel van een beleggingsmarkt waarin zeer grof geld wordt verdiend over de ruggen van vele mensen die een ‘normaal’ leven willen opbouwen.
De gemeente is er alles aan gelegen om de vastgoedmarkt te faciliteren. Kosten nog moeite worden gespaard om Rotterdam happening te maken. Winnaars die toch al riant profiteerden, winnen royaler dan ooit, ten koste van een groeiende groep dienstbare burgers die zich ziet genoodzaakt om steeds meer huurpenningen op te hoesten of te blijven wonen in een situatie die allang niet meer past bij status en leeftijd.
NPRZ, Leefbaarometer en Rotterdamwet zijn door gemeente en rijk zo gewiekst in elkaar vervlochten dat winstmaximalisatie de enig mogelijke uitkomst blijkt te kunnen zijn. Gentrificatiebeleid blijkt dus een uitstekend instrument te zijn om de stadssamenleving wit te wassen. Vestia speelt in deze een gevaarlijk spel, waarvan de gevolgen niet zijn te overzien. De nu nog grootste woningcorporatie van Nederland verkeert al tien jaar in zwaar weer. In plaats van zich principieel uit te spreken tegen de ontwikkelingen die moeten leiden tot de ontmanteling van de sociale woningvoorraad, stapte ze in grootse beleggingsavonturen en ging daarin keihard onderuit. Nu zij als noodlijdend ‘bedrijf’ het eigen vege lijf moet zien te redden, keert zij zich tegen haar eigen klandizie. Om de financiële gevolgen van de door het rijk ingestelde verhuurdersheffing enigszins te kunnen dempen, wordt de RVV-bijdrage (slooppremie) van datzelfde rijk met hand en tand bevochten en worden bewoners van de Tweebosbuurt getweebost.
* Het in de eerste alinea van deze tekst gebruikte woord geteisterde, lijkt in strijd met een objectieve weergave van feiten. Ondergetekende meent er goed aan te doen door toevoeging van dit bijvoeglijk naamwoord het door de gemeente Rotterdam en woningcorporatie Vestia ontketende drama samen te vatten, dat bewoners van de Tweebosbuurt door hen werd opgedrongen. Met de sloop van 535 portiekwoningen zijn vele mensenlevens ontheemd en zijn de fysieke leefwereld en de daarin bestaande sociale verbondenheid, waarin bewoners van deze oude volksbuurt hun bestaan leidden, volledig vernietigd, zonder hen compensatie te geven die hun leed doet verzachten en zonder hun buurt op een humane manier te rehabiliteren. Deze mensen en de verwaarloosde woningen waarin ze woonden, gelegen in verslonsde straten, vormden kennelijk een zodanig gecompliceerd probleem, dat de gedane robuuste ingrepen principieel rechtvaardig zijn.
Op 10 januari 2020 werden 17 huurders door de kantonrechter in de Rotterdamse rechtbank in het gelijk gesteld, omdat deze rechter zich grondig had verdiept in het dossier en daaruit concludeerde dat Vestia geen overtuigende onderbouwing had gegeven in haar claim op dringend eigen gebruik van vier historische woonblokken ten behoeve van de noodzakelijk geachte sloop. Sloop om noodzakelijk geachte nieuwbouw van grotendeels luxueuze appartementen te kunnen realiseren, waarbij niet werd gestuurd op basis van een transparant en solide inspraakproces, waarin zittende huurders vanaf de planfase werden meegenomen in de door Vestia gewenste veranderingen, voeg ik daar ruimhartig aan toe. Toch ontstond er euforie en hoop op een positieve wending ten gunste van het toekomstperspectief van de zittende bewoners, die voorzichtig begonnen te hopen op het behoud van hun woningen en hun buurtgemeenschap.
Wie de rechtspraak in de afgelopen decennia een beetje heeft gevolgd, had kunnen voorzien dat deze rechterlijke uitspraak niet veel meer dan een dwaling in positieve zin kon zijn, die aanleiding gaf tot een juridische correctie en niet als startpunt van een hoopvolle koerswijziging mocht worden opgevat. Het gros van de vele processen die de afgelopen decennia door burgers worden aangespannen tegen overheden en bedrijfsleven, worden immers in hun nadeel beslecht. Dat gebeurt om de even simpele als ontluisterende reden dat gronden voor de ‘winst’ van machtige partijen al zijn vastgelegd in ondoorzichtige wetten en bepalingen. Burgers hebben nauwelijks kans om deze bureaucratie te overwinnen, alleen al omdat zij zelden in staat zijn om hoge proceskosten te kunnen betalen en/of de beste advocaten in de hand te kunnen nemen. Die laten zich immers veel liever vorstelijk belonen door de beoogde winnaars van de stad.
Toch waren de vele huurders in de sociale sector, die zich de laatste jaren actief verzetten tegen verdringing uit hun huizen en buurten, terecht ontzettend blij met de uitspraak van 10 januari 2020. Het gaf ze de inspiratie om te volharden in hun verzet. De strijd in de Tweebosbuurt werd daarmee een nationaal symbool van ongelijkheid en discriminatie. Bovendien is de jurisprudentie goed bruikbaar in toekomstige rechtsprocedures.
De recente uitspraak van het gerechtshof, in het hoger beroep van Vestia, bekroont de ondergang van de Tweebosbuurt. Na jaren van verzet en strijd, is de ontluisterende conclusie dat bewoners in deze woonbuurt zijn verjaagd om de ambities van rijk en gemeente te kunnen realiseren. De uitspraak van het gerechtshof laat zien dat levens van mensen aan de zogenaamde ‘onderkant van de samenleving’ teniet kunnen worden gedaan door overheidsbeleid dat voorziet in een juridisch kader dat deze mensen mag manipuleren, discrimineren, uitsluiten, angst inboezemen en kansloos maken.
Ondergetekende was aanwezig bij de zitting op 26 oktober j.l. Hoewel de sfeer in de rechtbank tamelijk gemoedelijk was, de rechter nam de tijd om technische problemen op te lossen, zodat het pleit van de beklaagde partij kon worden onderbouwd met een video-opname, was ook duidelijk zichtbaar dat er een procedure werd doorlopen waarin de macht van de gevestigde orde op voorhand een flinke voorsprong had. Het pleit van de advocaat van Vestia was lang en overladen met onderbouwende feiten, die werden gedeclameerd op een geërgerde toon. De uitspraak kon niet anders dan gunstig uitvallen voor de eisende partij.
Alvorens zijn eigen advocaat het woord nam, las Gerard Bijlsma ter inleiding van diens pleit, een persoonlijke brief aan de rechtbank voor. Hij staat mij toe om die hier te publiceren.
Edelachtbaren,
Zoals mijn advocaat al geschreven heeft wil ik geen nieuw aanbod. Ik hou vol tot het einde. Ik vecht voor het behoud van onze buurt, voor de medemenselijkheid. Ik ga goed met mijn buren om en wij helpen elkaar overal mee. De Tweebos mag nooit meer gebeuren en daarvoor ga ik tot het einde. Tot voor cassatie.
Mijn huis is goed en dat van mijn buren ook. Alleen aan de buitenkant moet wat gebeuren. Het is heel slecht dat Risna, Edwin en Miriam uit hun huis zijn gegooid. Zij vechten ook voor het behoud van de buurt. Door al die regiezittingen zijn wij onder druk gezet er uit te gaan. Edelachtbaren u staat niet boven de partijen. De vleermuizen zijn verjaagd, nu wij nog.
Volgens Vestia was ik een goede huurder. Ik kreeg een grote bos bloemen en zij zouden er alles aan doen om een goede woning te regelen. Alleen toen ik niet tekende, werd er gedreigd met een rechtszaak.
Ik woon in december 83 jaar in de De la Reystraat en ben nog steeds actief als vrijwilliger eerst 25 jaar bij de gemeente, heb een Erasmusspeld ontvangen van burgemeester Aboutaleb in april 2014. In 2015 was ik Rotterdammer van het jaar. Van 2018 tot 2021 heb ik op een billboard gestaan echt groen. Waarschijnlijk gesponsord door Vestia. Ik voel dat ik een schop onder mijn kont krijg. Mijn vader is gedeporteerd, maar ik laat dat niet gebeuren.
De rechters zijn partijdig. Ik heb gelezen in de brief van onze advocaat wat de rechter zegt over ons vonnis. De rechter zegt dat hij zal ontbinden. Boodschap aan alle huurders: geef maar op het is toch al verloren. Ik krijg steeds meer de indruk dat de heer Benneker op de schoot van de rechter commissaris zit en hem souffleert. In het verslag van de regiezitting van 21 juli van George Verhaegen: Ik lees “kort gedingetje”. En als er weer een huurder opgeeft, “dat gaat de goede kant op”. En bij Dobber “hij heeft niet in de gaten, dat…”
In het programma Buitenhof zei de heer Costers de ex president van de Hoge Raad, dat als rechters hun eigen oordeel willen volgen ze soms op het matje worden geroepen van “waar ben jij nou mee bezig”. Ik zie de rechtsstaat, zoals hij in Rotterdam functioneert als een aanfluiting. Er word gezegd wij gaan een nieuwe wijk bouwen met dure woningen. Dan zijn we gelijk van die armoedzaaiers af. En die mensen met migratieachtergrond.
Wij hebben ook nog overleg gevoerd met Vestia en twee mediators. In de laatste bijeenkomst zouden er 40 woningen blijven staan. Een paar dagen later werd het overleg gestaakt en kregen we 11 woningen in de Van Riebeekstraat aangeboden. Vestia wilde zich niet aan de afspraak houden, onacceptabel.
Edelachtbaren, houdt uw rug recht en spreek recht. U bent toch geen marionet van Vestia. Ik eindig met de woorden, edelachtbaren laat het niet zover komen.
Gerard Bijlsma
===== ===== ===== ===== ===== =====
Lees ook het persoonlijk portret van Gerard Bijlsma “Ik laat me niet intimideren” in de rubriek Wonen in blessuretijd
===== ===== ===== ===== ===== =====
Het lot van Gerard Bijlsma symboliseert het lot van alle voormalige bewoners van de Tweebosbuurt. Het verzoek tot uitverhuizing ontvingen de bewoners via een dreigbrief waarin werd aangedrongen op acceptatie en inwilliging op last van proceskosten en uitsluiting. Zonder enig vooroverleg, laat staan betrokkenheid en inspraakrecht in de planfase, werden bewoners geconfronteerd met een voldongen feit: zoek zelf een andere huurwoning en lever de sleutel van je huidige woning in. Vestia koos doelbewust voor een communicatiestrategie waarin wantrouwen en manipulatie leidend waren.
Gelukkig stonden de bewoners niet alleen en kregen zij veel hulp, steun en media-aandacht. Toch is het eindresultaat schamel en bedroevend. Gemeente en corporatie hielden de poten stijf. Het door hun ingezette gentrificatiebeleid was en bleef leidend. Compromissen, in welke vorm dan ook, bleven onbespreekbaar. De progressieve fracties in het Rotterdamse college hielden liever vast aan hun (on)macht en zagen in de ellende van de Tweebosbuurt geen grond om zich terug te trekken uit het coalitieakkoord. Na tweeënhalf jaar is de wooncrisis groter dan ooit, is de groep woningzoekenden met een smalle beurs gestegen tot naoorlogse waarden en is er sprake van een verzengende inflatie op de woningmarkt. Iedereen zou gaan profiteren van de marktwerking was de grote belofte van de VVD. Grootverdieners bulken inderdaad van het geld en leven in een ongekende weelde. Voor ‘gewone’ mensen worden er nauwelijks huizen gebouwd of gerenoveerd.
Tot slot een persoonlijke oproep aan u, Vestia directeur Robert Straver. Na de zitting van 26 oktober zag ik dat u op uw opponent Gerard Bijlsma toeliep. U keek hem vriendelijk aan en zei “Je bent een held” tegen hem. Voor mij is het een raadsel wat u met die woorden heeft bedoeld en welke consequenties u daar aan verbindt. Het is in u te prijzen dat u dhr. Bijlsma ontlast van de vernederende verplichting tot het betalen van de proceskosten. In mijn optiek, in deze sprekend namens Recht op de stad, kunt u een breder gebaar maken, dat in deze casus getuigt van uw menselijkheid. Geef Gerard Bijlsma een mooi huis, naast de botanische tuin. Nog mooier zou het zijn als u het bedrag ter vergoeding van de opgedragen proceskosten vertienvoudigt tot € 49.300,20 en dat als eerste inleg steekt in het nieuw te vormen Gerard Bijlsma Fonds, een onafhankelijk gremium dat zich inzet voor het realiseren van groene, duurzame en/of innovatieve initiatieven van mensen die in de gemeente Rotterdam een sociale woning huren.
Het Stadmakerscongres is vanwege corona verzet naar 14 februari 2022.
Op vrijdag 19 november organiseert AIR het Stadmakerscongres 2021, “dé Rotterdamse werkplaats en denkruimte van het stadmaken” vol met workshops, lezingen, debatten, tours en nog meer.
Moderator Frans Soeterbroek (de Ruimtemaker) gaat met mensen van het initiatief Recht op de stad, bewoners van de Wielewaal en andere betrokkenen en deskundigen in gesprek over de toekomst van het wonen in de stad en in het bijzonder de woonvisie van Recht op de stad.
Recht op de stad publiceerde ‘Het betere plan voor Rotterdam’, vijf punten voor een woonvisie die socialer en rechtvaardiger is en waarin de plannen samen met de bewoners gemaakt worden. Die oproep wordt herkend en gedeeld, ook door gemeente en corporaties. Maar de actuele praktijk staat hier nog ver vandaan. Als we met elkaar naar een nieuwe toekomst willen stappen, moeten we ook de huidige praktijk samen bespreken en onder ogen zien. Hoe kan bewonerszeggenschap er uit zien als we de vijf punten van dat ‘betere plan’ serieus nemen en concreet maken? Wat maakt het verschil?
We gaan dat concreet maken aan de hand van het plan dat bewoners van de Wielewaal als alternatief hebben ontwikkeld voor de sloop- en nieuwbouwplannen van de woningbouwcorporatie. We kijken hoe bewoners zoiets aanpakken, hoe ze daarbij deskundigheid en steun organiseren en wat ze daarin bereiken. Vervolgens gaan we met de aanwezigen het gesprek aan wat dit betekent voor hoe we met elkaar de stad en de wijken vernieuwen, gebruik makend van de agenda van Recht op de stad.
