Het college van B&W houdt zich niet aan afspraken, regels en uitspraken met betrekking tot transparantie over voornemens tot sloop of renovatie van woningen waarbij bewoners moeten verhuizen. Dit maakt het moeilijk voor de gemeenteraad om het woonbeleid te controleren en bewoners weten niet waar ze aan toe zijn. Recht op de stad vraagt de gemeenteraad om de wethouder hierop aan te spreken en volledige openbaarheid te eisen. Wij vragen ons ook af waarom de woningcorporaties tegen het belang van hun huurders in handelen.

Tijdens het inspreken bij de BWB-commissie Bouwen en Wonen op 27 oktober over de Voortgangsrapportage Woonvisie editie 2020 kwam dit in verschillende bijdragen ter sprake. Bewoner Klaas Vis van het Patrimonium’s Hof (Bloemhof) wees de commissieleden erop dat nergens terug te vinden is in welk kader (bijv. NPRZ, Woonvisie) de plannen voor slooprenovatie van de woningen in Patrimonium’s Hof zijn gemaakt.

“Het houden aan afspraken, regels en uitspraken is niet het sterkste punt van dit college en de controle van de raad hierop laat veel te wensen over,” merkte Klaas Vis in zijn inspreekbijdrage op. In de twee overzichten van sloop- en renovatieplannen die de wethouder op verzoek de gemeenteraad maakt, d.d. 1 februari 2019 en 6 oktober 2021, schrijft de wethouder dat het overzicht niet volledig is omdat er over een deel van de woningen “nog communicatie met de bewoners zal plaatsvinden.” Deze woningen zijn echter wél al bekend bij de wethouder.

Dit is echter in strijd met de Wet overleg huurders verhuurders. De Huurcommissie maakt in een uitspraak van 6 maart 2019 (Wohv 072) duidelijk dat “het feit dat de verhuurder het voornemen om de woningen te slopen aan de gemeente heeft voorgelegd, zonder de bewoners voorafgaand over dit voornemen te raadplegen strijdig is met de geest van de Wet overleg huurders verhuurders.” Gelijksoortige uitspraken zijn ook terug te vinden in uitspraken van de rechtbanken in Maastricht en ’s Hertogenbosch. Lees de inspreektekst van Klaas Vis hier.

Namens Recht op de stad wees Gwen van Eijk de BWB-commissie op de geheime afspraken die de gemeente maakte met Woonstad, Havensteder, Vestia en Woonbron over de vermindering van het aantal sociale huurwoningen in 19 wijken. Dagblad010 onthulde in de afgelopen weken de geheime bijlage van de Bestuurlijke overeenkomst Wijken in Balans (te vinden als bijlage bij de inspreektekst).

Deze geheimzinnigheid over plannen is een serieuze ondermijning van elke poging om zeggenschap te regelen. Hoe kunnen bewoners meepraten en meebeslissen over plannen voor hun buurt als er geheime afspraken worden gemaakt?

In de BWB-commissie van 27 oktober is de wethouder hierop aangesproken. Maar in plaats van te erkennen dat er geen geheime afspraken zouden moeten zijn, gaat wethouder Kurvers nu onderzoeken hoe het document heeft kunnen lekken. Ook wil Kurvers weten of de corporaties willen blijven doen alsof de bijlagen geheim zijn, wat zou betekenen dat de vragen van PvdD-burgerraadslid Jaap Rozema over de geheime afspraken niet zullen worden beantwoord.

Op 27 oktober werd in de gemeenteraadscommissie Bouwen en Wonen de Voortgangsrapportage Woonvisie editie 2020 besproken. Recht op de stad en veertien bewoners uit verschillende buurten spraken tijdens de commissie in en uitten hun zorgen over het huidige woonbeleid.

Namens Recht op de stad verzochten Gwen van Eijk en Elizabeth Poot de commissie en de wethouder om de Woonvisie te herzien, te stoppen met lopende herstructureringsprojecten en het verder verkleinen van de sociale woningvoorraad, en volwaardige zeggenschap voor bewoners te regelen.

De Woonvisie kijkt dus niet naar wat er nodig is om de huidige en toekomstige Rotterdammers te huisvesten, maar zet beleid in om een ideaalplaatje van de Rotterdamse bevolking na te streven. Dit beleid brengt doelbewust betaalbare huisvesting voor mensen met een laag inkomen in gevaar.

Het recht op huisvesting betekent dat de overheid in haar woonbeleid juist extra aandacht moet hebben voor de huisvesting van kwetsbare groepen, waaronder mensen die dakloos zijn of dreigen dakloos te worden, mensen met een laag inkomen die zijn aangewezen op de sociale sector, mensen met een beperking en ouderen. Woonbeleid dat tot doel heeft om het aantal betaalbare woningen te verminderen, zoals de Woonvisie beoogt, staat daar juist lijnrecht tegenover.

Uit de Voortgangsrapportage over 2020 blijkt dat het aantal woningen in de sociale sector veel sneller afneemt dan verwacht en dat het doel – namelijk: 60% sociale woningen in 2030 – nu al is bereikt. De prijsontwikkelingen in de particuliere huursector zijn daarin nog niet eens meegenomen, terwijl alle signalen wijzen op enorme huurprijsstijgingen en het beleid daar maar beperkt iets aan kan doen.

Daarmee is het streefgetal uit de Woonvisie voor 2030 nu al volledig gehaald. Het grootste deel van de daling komt door de particuliere sector, koop en huur. Daarmee wordt weer eens bewezen hoe weinig grip de gemeente op deze woningvoorraad heeft.

Misschien biedt dit meer kansen voor de zogenaamde middeninkomens. In elk geval wordt het voor de lagere inkomens en starters steeds moeilijker om een huis in Rotterdam te vinden en dat is wel de groep waar onze stedelijke samenleving  op draait, zoals in de supermarkt, het openbaar vervoer, pakjesbezorgers etc. etc.

Nu verder gaan met het verkleinen van de goedkope woningvoorraad brengt de beschikbaarheid van betaalbare woningen voor lage inkomensgroepen verder in gevaar. Dit alleen zou reden genoeg moeten zijn om de Woonvisie nu te herzien en de geplande vermindering van de sociale voorraad op te schorten.

Wij spraken ook onze zorgen uit over de geheime afspraken die de gemeente maakt met de grote woningcorporaties over de vermindering van de sociale voorraad in 19 wijken, zoals in de afgelopen weken werd onthuld door Dagblad010.

Deze geheimzinnigheid over plannen is een serieuze ondermijning van elke poging om zeggenschap te regelen. Hoe kunnen bewoners meepraten en meebeslissen over plannen voor hun buurt als er geheime afspraken worden gemaakt?

Ook veertien bewoners uit de Tweebosbuurt, Wielewaal, Patrimonium’s hof, Pompenburg, Oostervantkwartier, HKT-blok en de Fazantstraat vertelden hun verhaal aan de BWB-commissie. Alle inspreekteksten zijn op de website van de gemeenteraad na te lezen (zie onder 2.05 alle stukken die betrekking hebben op de Voortgangsrapportage Woonvisie).

Wethouder Kurvers is niet voornemens de Woonvisie te weigeren, ook al gaf hij toe dat jaren geleden niet voorzien was dat de Rotterdamse woningmarkt zich zo zou ontwikkelen. We hopen dat onze bijdragen reden zijn voor een verdere inhoudelijke discussie in de komende gemeenteraadsvergadering over de Woonvisie en dat raadsleden tot de conclusie komen dat de Woonvisie voor 2030 tussentijds moet worden herzien.